Przykład 1:

Wyobraź sobie, że jesteś na spotkaniu i widzisz niewłaściwe zachowanie osoby w stosunku do Ciebie. Po spotkaniu mówisz tej osobie o tym , a ona wypiera się zdecydowanie, że nic takiego nie miało miejsca.

Przykład 2:

Ania poznaje Piotra. Jest bardzo zakochana, Piotr również i chce z nią przebywać cały czas. Ania nie ma czasu na spotkania z koleżankami, z przyjaciółką, zawsze Piotr znajduje dla niej ciekawsze opcje. Jak Ania chce się spotkać z Beatą, Piotr nagle proponuje kino . Tym sposobem Ania dawno nie widziała się z żadną z koleżanek, nie wie co u nich słychać ani one nie wiedzą co u niej słychać.
Pewnego dnia Piotr wścieka się na Anię, że patrzyła na pana ze sklepu za długo, że chodzi w za krótkich spodniach, że stroi się dla innych. Ania nic takiego nie zauważyła, nie uznała, że coś było niewłaściwe
Ania jest skołowana, nie wie czemu nagle on się zmienił, czemu nagle nie może chodzić tak brana jak zawsze chodziła. Ania nie ma możliwości porozmawiania z koleżankami o tej sytuacji, bo nie ma z nimi kontaktu i czuje się zagubiona, że po takim czasie odezwie się i od razu będzie opowiadać o problemach w związku. Zostaje więc z tym sama. Więc aby Piotr nie krzyczał i nie denerwował stosuje się do jego oczekiwań krok po kroku…..

Co to oznacza?

Gaslighting to forma psychologicznej manipulacji polegająca na zniekształcaniu lub zmienianiu percepcji rzeczywistości u drugiej osoby. Termin “gaslighting” pochodzi od sztuki teatralnej z 1938 roku pt. “Gas Light”, która później została przeniesiona na ekrany kin. W historii mąż próbuje przekonać swoją żonę, że traci zmysły, manipulując jej otoczeniem i zaprzeczając pewnym wydarzeniom, co ostatecznie sprawia, że zaczyna ona kwestionować swoje własne zdrowie psychiczne.
Techniki gaslightingu mogą być stosowane przez jednostki, grupy ludzi, a nawet w szerszym społecznym kontekście. Jest to potężne narzędzie służące do uzyskania kontroli, podważenia pewności siebie i narzucania dominacji nad innymi. Poprzez sprawianie, że ktoś zaczyna wątpić w swoje własne doświadczenia i osąd, gaslighterzy są w stanie manipulować i wykorzystywać swoje ofiary.
Proces gaslightingu zazwyczaj przebiega według określonego wzoru. Na początku gaslighter tworzy wątpliwość, subtelnie kwestionując pamięć ofiary lub percepcję wydarzeń. Mogą używać takich zwrotów jak: “To się nigdy nie wydarzyło” lub “Musisz się mylić”. Z czasem gaslighter zaostrza swoje metody, sprawiając, że ofiara staje się coraz bardziej zależna od jego wersji rzeczywistości.
Gaslighting często wiąże się z emocjonalnym znęcaniem się i manipulacją.

Gaslighterzy mogą stosować takie taktyki jak

1. Zaprzeczanie i Sprzeczność: Gaslighter zaprzecza swoim czynom lub sprzeciwia się wcześniejszym oświadczeniom, sprawiając, że ofiara wątpi w swoją pamięć i percepcję wydarzeń. Mogą mówić rzeczy takie jak: “Wydaje ci się” lub “Nigdy tego nie powiedziałem”. Uparcie wmawia ofierze, że ona się myli, przeinacza fakty.
2. Wstrzymywanie Informacji: Gaslighter selektywnie wstrzymuje informacje, trzymając ofiarę w nieświadomości i powodując, że zaczyna ona kwestionować swoje rozumienie sytuacji.
3. Projekcja: Gaslighterzy projektują swoje własne negatywne cechy lub czyny na ofiarę. W ten sposób odwracają odpowiedzialność i sprawiają, że ofiara czuje się winna lub niegodna.
4. Podważanie wiarygodności: Gaslighterzy często podważają wiarygodność ofiary, sprawiając, że zaczyna ona wątpić w swoje umiejętności, inteligencję lub zdrowy rozsądek. Mogą bagatelizować jej opinie, osiągnięcia lub nawet odrzucać jej emocje jako irracjonalne.
5. Izolacja: Gaslighterzy izolują swoje ofiary od zewnętrznych źródeł wsparcia, takich jak przyjaciele, rodzina czy terapeuci. Poprzez odcięcie tych powiązań, gaslighter zyskuje większą kontrolę nad percepcją ofiary rzeczywistości.

Rozpoznanie gaslightingu może być trudne, ponieważ często dochodzi do niego stopniowo. Jednak istnieją pewne znaki, które mogą wskazywać, że jesteś poddawany gaslightingowi:

Oznaki, że jesteś ofiarą:

1. Gaslighter odsuwa swoją ofiarę z jej otoczenia, separuje, aby mieć większy wpływ na jej emocje i zachowanie.
2. Wątpienie we własną pamięć: Zaczynasz kwestionować swoje wspomnienia lub zastanawiasz się nad swoim osądem.
3. Ciągłe poszukiwanie potwierdzenia: Stale szukasz potwierdzenia ze strony gaslightera, aby potwierdzić swoje myśli, uczucia lub doświadczenia.
4. Poczucie zamieszania lub przytłoczenia: Manipulacje gaslightera sprawiają, że czujesz się zdezorientowany, przytłoczony i niepewny siebie.
5. Utrata pewności siebie i poczucia własnej wartości: Gaslighting umniejsza twojej pewności siebie, wprowadzając w relację niskie poczucie twojej wartości i samoocenę.

Podsumowanie

Rozpoznanie i zrozumienie gaslightingu to pierwszy krok w ochronie się przed tym rodzajem manipulacji. Jeśli masz podejrzenia, że jesteś ofiarą gaslightingu, ważne jest, aby szukać wsparcia i porozmawiać z zaufanymi osobami, takimi jak przyjaciele, rodzina czy specjaliści ds. zdrowia psychicznego.